Chutka pojdzie biarozavik. Čym jon karysny i jak jaho pravilna źbirać?
Viasna — čas źbirać biarozavy sok. Viadoma, najpierš tamu, što heta pryjemny na smak, karysny tanizavalny napoj, jaki da taho ž spryjalna ŭździejničaje na abmiennyja pracesy ŭ arhaniźmie. Kali i jak jaho pravilna źbirać dy narychtoŭvać, piša «Źviazda».
Karyść
Heta sapraŭdny viasnovy multyvitaminny kompleks. Ź lohkaściu zamianiaje polivitaminy ŭ samy razhar avitaminozu. Jon źmiaščaje cukry, arhaničnyja kisłoty, fiermienty. Bahaty kalcyjem, mahnijem, žalezam i inšymi makra– i mikraelemientami.
Niaredka jon vykarystoŭvajecca dla lačeńnia ŭ narodnaj miedycynie. Śpis chvarob, jakija narodnyja znachary prapanujuć lačyć pry dapamozie biarozavaha soku, uražvaje: zachvorvańni straŭnikava-kišečnaha traktu, u tym liku jazva, zachvorvańni piečani, dvanaccacipiersnaj kiški, žoŭcievaha puzyra, reŭmatyzm, artryt, radykulit, branchit, suchoty, cynha, hałaŭnyja boli.
Vykarystoŭvajecca cudoŭny napoj i ŭ kaśmietałohii. Vielmi karysna ranicaj mycca biarozavym sokam. Jon robić skuru miakkaj i aksamitnaj. Taksama vykarystoŭvajuć jaho i dla vałasoŭ. Biarozavy sok dapamahaje im zastavacca zdarovymi, pamianšaje kolkaść pierchaci, nadaje blask i siłu.
Adnak jość u jaho i supraćpakazańni. Naprykład, nielha złoŭžyvać napojem pry padvyšanym arteryjalnym cisku.
Dzieciam biarozavy sok možna sprabavać davać nie raniej, čym im spoŭnicca adzin hod.
Kali źbirać
Jak tolki abudžajecca pryroda, pačynajecca ruch soku. U nas hety čas u asnoŭnym prypadaje na druhuju dekadu sakavika. Zakančvajecca pieryjad zboru soku, jak tolki na biarozie pačynajuć raspuskacca pupyški.
Dla zboru soku varta viedać, što lepš sok cyrkuluje ŭ śvietły čas sutak.
Pravieryć, ci jość sok, vielmi lohka. Zrabicie nievialiki nadrez na biarozie, i na im adrazu źjaviacca kropli vadkaści.
Kolkaść soku, jaki možna sabrać, zaležyć ad dreva, jaho miescaznachodžańnia, ad času sutak, a taksama pieryjadu ruchu soku.
U siarednim, z adnoj biarozy za sutki źbirajuć kala troch litraŭ soku. Ale ŭ zaležnaści ad vyšejzhadanych umoŭ hety pakazčyk moža pavialičycca da siami litraŭ.
Bieražom drevy
— Nie vybirajcie samyja maładzieńkija dreŭcy. Navat niaznačnyja paškodžańni mohuć admoŭna adbicca na ich raźvićci.
— Kab atrymać dastatkovuju kolkaść soku, nie treba siekčy drevy abo rabić na ich mocnyja parezy. Dosyć zrabić nievialiki parez ci praśvidravać adtulinu.
— «Nie vyciskajcie» z dreva ŭsio da apošniaj kropli, inakš jano moža zahinuć.
— Paśla zakančeńnia zboru soku zabicie ranku na drevie mocham. Jaje taksama možna zalapić płastylinam, zacierci myłam abo voskam, u krajnim vypadku — ziamloj.
Źbirajem sok
— Zapasajemsia taraj i instrumientami
Pierš-napierš nieabchodna padrychtavać taru, u jakuju budzie sabrany sok. Heta mohuć być płastykavyja i šklanyja butelki, słoiki i navat pakiety. Abaviazkova biarom viaroŭku ci drot dla zamacavańnia tary na drevie. Akramia hetaha, treba ŭziać z saboj vostry nož ci šyła, jakimi budziem rabić nadrez ci prakoł adpaviedna. A taksama trubačku, pa jakoj budzie ściakać sok (padydzie lubaja kaktejlnaja trubačka, ad soku abo luby paŭkruhły žałabok z płastyku, mietału, dreva).
— Vybirajem dreva.
Biaroza pavinna być, jak my ŭžo kazali, nie zusim junaj. Jaje krona pavinna być dobra raźvitaja, stvoł nie mienš za 20 sm u dyjamietry.
Miescaznachodžańnie — pažadana dalej ad daroh i haradskich džunhlaŭ.
— Robim prakoł ci nadrez.
Rabić heta lepš za ŭsio z paŭnočnaha boku dreva, tam soku bolš. Vyšynia nadrezu nie mienš za 30 sm ad ziamli. Nož ci šyła trymajem pad nievialikim vuhłom, tak kab vadkaść potym zmahła ściakać pa trubačcy ŭniz. Hłybinia nadrezu kala 3 sm, hetaha całkam dastatkova (asnoŭny ruch soku idzie pobač z pavierchniaj).
— Ustaloŭvajem kanstrukcyju.
Ustaŭlajem u adtulinu trubačku. Zamacoŭvajem taru (butelki pryviazvajuć da dreva, pakiety zamacoŭvajuć niepasredna na trubačcy).
Časam vykarystoŭvajuć i inšy sposab: nadrazajuć halinku, nadziajuć na jaje pakiet, zamacoŭvajuć jaho viaroŭkaj abo drotam.
Umovy zachoŭvańnia biarozaviku
Biarozavy sok — naturalny pradukt, nie pryznačany dla praciahłaha zachoŭvańnia. U chaładzilniku pažadana zachoŭvać jaho nie bolš za try dni, pry pakajovaj tempieratury nie bolš za adzin dzień.
Dla bolš praciahłaha zachoŭvańnia biarozavy sok možna zakansiervavać. Heta budzie pryjemny smačny napoj, ale častku svaich karysnych ułaścivaściaŭ jon pry hetym stracić. Taksama ź biarozavaha soku možna pryhatavać vielmi smačny aryhinalny kvas.
Kamientary