«Kali dziaržava pierapisvaje historyju, to čamu ja nie mahu zamianić Lenina Betmienam?» Hutarka z mastakom Bielskim, jaki trapiŭ u niamiłaść Minkulta
Karcinu hetaha mastaka vy dakładna bačyli. «Partret čynoŭnika» Alaksandra Bielskaha — vydatnaja sacira na šaściareniek sistemy. Ciapier mastak žyvie ŭ Bierlinie, dzie niadaŭna adkryłasia jaho piersanalnaja vystava. Alaksandr raskazaŭ, jak jaho pracy letaś źniali ź minskaha festu, jak pisaŭ «partret» Łukašenki i čym zarablaje ciapier.
![](http://d3ge8ctsmrv6s9.cloudfront.net/img/w840d4webp1/photos/z_2023_01/unknown-n96lh.png.webp)
«Skazać, što cenzura mnoj «cikaviłasia», nie mahu, a voś ludzi z peŭnych struktur — tak»
Alaksandru Bielskamu 42 hady. Jon naradziŭsia ŭ Žodzinie, skončyŭ vučylišča imia Hlebava, paźniej — Akademiju mastactvaŭ.
U mai minułaha hoda karciny mastaka (i nie tolki jaho) źniali ź fiestyvalu «Art-Minsk». Dla Alaksandra heta nie stała niečakanaściu.
Pytańniaŭ dadatkovych ja nie zadavaŭ. Užo razumieŭ, što jość peŭnyja «aktyvisty», jakija chodziać i źbirajuć kampramaty, pastarałasia Volha Bondarava, dumaju.
Svajo mastactva Alaksandr Bielski pratesnym nie ličyć. U jaho karcinach niama adkrytych vykazvańniaŭ.
Pieršyja davoli śmiełyja pracy Alaksandr pačaŭ stvarać jašče ŭ 2017 hodzie. Naprykład, karcina «Lažačaha nie bjuć».
![](http://d3ge8ctsmrv6s9.cloudfront.net/img/w732d4webp1/photos/z_2023_01/4-1-scaled-pkq8k.jpg.webp)
Mastak kaža, što da 2020-ha z cenzuraj nikoli nie sutykaŭsia.
Mabyć, adzinym prykładam cenzury možna nazvać toj, kali adnu z maich prac — «Partret čynoŭnika» — nie stali paśla vystavy ŭklučać u katałoh, paprasili na heta nie skardzicca. Ja i nie staŭ.
![](http://d3ge8ctsmrv6s9.cloudfront.net/img/w732d4webp1/photos/z_2023_01/chinovnik-e1605969953394-xe0tr.jpg.webp)
Viedaju, što na fiestyvali «Art-Minsk» mastaki, jakija trapili ŭ čorny śpis, zmahli paŭdzielničać u vystavie pad inšymi proźviščami. Prychodzicca takim čynam dziejničać, kab prabivacca da hledača. Mierkavańnie adnaho z maich siabroŭ, jakoje ja padzialaju, było takoje, što treba ŭsio davieści da absalutnaha marazmu. Kali možna budzie malavać tolki kvietki i piejzažy, tak i budziem rabić. Daviadziom usio da absurdu, zafiksujem hety čas.
Vykazvajecca ŭ svaich pracach mastak praź mietafaru i alehoryju. «Nie łuplu ŭ łob», — tłumačyć.
«Mahčyma, adtul rastuć karani majho ciapierašniaha śvietapohladu, — miarkuje jon. — Ja dla siabie nie vyrašaŭ, što voś, budu pisać mienavita na takuju temu karciny, tamu što jany buduć cikavyja. Tut chutčej ja nie moh ich nie pisać».
![](http://d3ge8ctsmrv6s9.cloudfront.net/img/w732d4webp1/photos/z_2023_01/unknown-2-tdbad.png.webp)
«Majo mastactva, na žal, absalutna niekamiercyjnaje»
Što dla jaho źmianiłasia ŭ 2020-m?
U Bierlinie Bielski žyvie ŭžo paŭhoda. Paśla taho, jak jaho pracy źniali z vystavy, jon napisaŭ zajavu na zvalnieńnie z «Biełrestaŭracyi», skruciŭ karciny i pajechaŭ u Bierlin.
Ja sam rodam z Žodzina, kali staŭ žyć u Minsku, mnie stalica nikoli nie śniłasia. Tolki Žodzina. A ciapier tydzień tamu mnie pryśniŭsia Bierlin. Padajecca, što pryvykaju, ale usio jašče adčuvaju siabie takim kasmanaŭtam, jaki nie viedaje, kudy ruchajecca. Sam horad mnie padabajecca: tut nul pafasu, ščyryja ludzi i haryzantalnyja suviazi. Kaniečnie, ciažka nie bačyć syna i dačku, ale jak jość», — razvažaje mastak.
Niahledziačy na toje, što Alaksandr žyvie ŭ Bierlinie ŭžo paŭhoda, jon usio jašče łović siabie na samacenzury. Pierad tym, jak pisać karcinu, dumaje, jakuju alehoryju lepš vykarystać.
Raniej Alaksandr vykazvaŭ zdahadku, što i ŭ Biełarusi mahčyma zarablać mastactvam. Pa jaho słovach, heta jaho zdahadka supała z realnaściu: niekatoryja jaho pracy kuplali. Nabyvali ŭ bolšaści ajcišniki.
Ciapier u Bierlinie Alaksandr padpracoŭvaje budaŭnikom, robić ramonty.
«Ciuk sałomy — alehoryja pracesu represij, skručvańnie naroda ŭ zručnuju dla dziaržavy formu»
Chto taki Lenin, što pra jaho viedajuć sučasnyja dzieci? Tam chutčej spracavaŭ hrafičny materyjał: na piarednim płanie staić dziaŭčynka z maskaj zajca», — raskazvaje jon.
![](http://d3ge8ctsmrv6s9.cloudfront.net/img/w732d4webp1/photos/z_2023_01/image2023-01-11154438-qum17.jpg.webp)
Na vystavie ŭ Bierlinie da mianie dachodzili pazityŭnyja vodhuki, chtości kazaŭ, što palityčnaje mastactva važnaje. Adnamu mužčynu praca sa špicam padałasia (zhodna ź jaho śvietapohladam) ab praźmiernaj uvazie da žyvioł i kłopacie ab ich. Jon pryvodziŭ prykłady, jak niekatoryja niemcy kormiać sabak dobrym miasam, a ludzi haładajuć u toj ža čas. Jašče pryjemna było, što i z boku ŭkrainskich siabrovak-biežanak čuŭ dobryja słovy.
![](http://d3ge8ctsmrv6s9.cloudfront.net/img/w732d4webp1/photos/z_2023_01/image2023-01-11144747-gl75k.jpg.webp)
Takija vobrazy, jak «patret» Łukašenki, źjaŭlajucca ŭ mianie ŭ hałavie ŭ adno imhnieńnie. Naprykład, čytaju naviny, a potym raz — i ja baču, jak heta vizualna moža vyhladać.
Ale maja adna ź lubimych prac, heta dzie robat sam sabie z hałavy vyrvaŭ pravady i nie razumieje, što adbyvajecca navokał».
Kamientary