Niezaležnyja kupałaŭcy zdymajuć kino. Heta budzie ekranizacyja apaviadańnia pra ŭnikalnaha žychara biełaruskaha rajcentra i jaho niespakojny los u XX stahodździ, nie abydziecca i bieź mistyki. «Naša Niva» spytała padrabiaznaści ŭ režysiora prajekta Paŭła Jaskieviča.
Film zasnavany na apaviadańni «Try mahiły Aryka Fierhasa» piśmieńnika Źmitra Dziadzienki. Raniej kupałaŭcy ŭžo pracavali z hetym tekstam — heta była adna z historyj, frahmienty ź jakoj akciory ahučvali ŭ kastryčniku padčas mastackich čytańniaŭ «Dziońniki emihracyi». Ciapier biełarusy vyrašyli svaimi siłami źniać pa apaviadańni karotkamietražku, i, pavodle Paŭła, heta budzie vielmi kamiernaja stužka — jaje całkam źniali ŭ pamiaškańni varšaŭskaha bara Scena Chmielna.
«Usie ciapier niešta robiać u emihracyi dla našaha biełaruskaha mastactva. Časam čytaju, jak dziejačy mastactva pracujuć u taksi, jak Ihar Sihoŭ. Chaciełasia b, kab i hledačy, i ŭsie biełarusy razumieli: i tyja biełarusy, chto pracuje ŭ taksi ci ŭ «Žabcy», usio ž taki stvarajuć mastactva. Ciapier u nas niama finansavańnia i my robim film svaimi siłami, bo prosta jość žadańnie niešta zrabić», — tak Pavieł apisvaje ŭmovy, u jakich paŭstaje prajekt.
U stužcy zdymucca Aleh Harbuz, Jaŭhienija Kulbačnaja, Andrej Drobyš, Siarhiej Čub. Režysior charaktaryzuje prajekt jak teleśpiektakl — sumiaščeńnie kino i teatra, što daje bolš mahčymaściaŭ, čym kali b historyju Aryka Fierhasa raskazvali srodkami tolki adnaho z mastactvaŭ.
Hałoŭny piersanaž, jakoha hraje Aleh Harbuz, pryjazdžaje ŭ kamandziroŭku ŭ biełaruski haradok, i tam praz pomnik i asabista sutykajecca z čałaviekam, jaki prajaviŭ siabie pa-hierojsku ŭ roznyja časy.
Heta mistyčnaja historyja, ale jana maje svaje paraleli ź biełaruskaj rečaisnaściu. Pavieł miarkuje, što taki Fierhas daloka nie adziny. Cikava, što Aryk Fierhas prajaviŭ siabie ŭ try histaryčnyja pieryjady, jakija duža vabiać dziaržaŭnuju prapahandu: padčas Druhoj suśvietnaj, u paślarevalucyjnuju hramadzianskuju vajnu i ŭ 1905-m padčas baraćby z carskimi žandarami.
Pakul nieviadoma, kali film možna budzie pahladzieć. Chutčej za ŭsio, jon źjavicca na jutub-kanale kupałaŭcaŭ. Ciapier akciory płanujuć zrabić druhi kanał — mahčyma, film apublikujuć tam.
Pračytać apaviadańnie Źmitra Dziadzienki «Try mahiły Aryka Fierhasa» možna tut.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆZoja Biełachvościk: I… ja chaču dadomu, ja ŭsio jašče chaču dadomu
Stała viadoma imia čałavieka, jakoha siłaviki nazvali pieršym zatrymanym pa spravie «Hajuna»40
Kamientary