Abaviazkovaje raźmierkavańnie płatnikaŭ mohuć uvieści ŭ 2024-m
10.10.2023 / 9:32
U Minadukacyi ŭžo pracujuć nad uniasieńniem navacyj, adnak siońniašnich studentaŭ jany nie zakranuć. Tochka.by sabrała samyja raspaŭsiudžanyja pytańni pa ŭviadzieńni raźmierkavańnia dla płatnikaŭ i paprasiła Minadukacyi na ich adkazać.
Fota: «Naša Niva»
Čamu płatnikaŭ chočuć raźmierkavać
Jak nie raz padkreślivali ŭ Minadukacyi, studenty-płatniki ciapier kampiensujuć nie bolš za 50-70% ad poŭnaha koštu svajho navučańnia. Astatnija vydatki kampiensujuć VNU i siarednija śpiecyjalnyja navučalnyja ŭstanovy (SSNU).
«Va ŭstanovach adukacyi dla biudžetnikaŭ i płatnikaŭ stvarajucca roŭnyja ŭmovy. Pry navučańni jany ŭ adnolkavym abjomie asvojvajuć adukacyjnuju prahramu pa abranaj śpiecyjalnaści, takim čynam, i prava na atrymańnie praktyčnaha dośviedu na pieršym pracoŭnym miescy taksama pavinna być va ŭsich», — zapeŭnivaje načalnik Hałoŭnaha ŭpraŭleńnia prafiesijnaj adukacyi Minadukacyi Siarhiej Piščoŭ.
Pavodle jaho słoŭ, nakiravańnie vypusknikoŭ na pieršaje pracoŭnaje miesca — nie pavinnaść abo katarha, a dobraja sacyjalnaja harantyja dla maładych śpiecyjalistaŭ u našaj krainie.
«Nakiravańnie vypusknikoŭ treba razhladać jak praktykaaryjentavany praciah navučańnia, ale ŭžo na pieršym pracoŭnym miescy pad kiraŭnictvam dobrych śpiecyjalistaŭ», — adznačaje Siarhiej Piščoŭ.
Pa źviestkach viedamstva, štohod u Biełarusi pa ŭłasnym žadańni raźmiarkoŭvajucca kala 2000 studentaŭ-płatnikaŭ. Jany atrymlivajuć usie prefierencyi maładoha śpiecyjalista hetak ža, jak i tyja, chto atrymaŭ adukacyju za košt biudžetu.
Jakich śpiecyjalistaŭ-płatnikaŭ raźmiarkujuć
Płanujecca, što abaviazkovaje nakiravańnie na pracu paśla navučańnia zakranie nie tolki vypusknikoŭ VNU, ale i SSNU, pryčym amal pa ŭsich śpiecyjalnaściach. Za vyklučeńniem vypusknikoŭ miedycynskich univiersitetaŭ.
«Ciapier niezaležna ad formy atrymańnia vyšejšaj adukacyi (budzie heta biudžet abo płatnaje) vypuskniki miedycynskich śpiecyjalnaściaŭ abaviazany prajści internaturu dla mahčymaści ŭ dalejšym atrymać kvalifikacyju doktara. Heta abaviazkovaja ŭmova dla dalejšaj pracy ŭ miedustanovach», — raspaviadaje Siarhiej Piščoŭ.
«My bačym nieabchodnaść pašyreńnia hetaj paśpiachovaj praktyki i na inšyja śpiecyjalnaści, bo paśla asvajeńnia adukacyjnaj prahramy va ŭstanovie adukacyi śpiecyjalist pavinien atrymać i dobryja praktyčnyja navyki va ŭmovach arhanizacyi-zakazčyka, kab całkam zaviaršyć navučańnie i ŭvajści ŭ prafiesiju, jakuju jon abraŭ pry pastupleńni ŭ VNU abo kaledž,» — padkreślivajuć u ministerstvie.
Pry hetym, adznačajuć u viedamstvie, termin atrymańnia vyšejšaj adukacyi ŭ Biełarusi nie źmienicca: padrychtoŭka śpiecyjalistaŭ u VNU budzie i dalej doŭžycca čatyry-piać hadoŭ u zaležnaści ad roznych standartaŭ.
Ci zastaniecca mahčymaść atrymać svabodny dypłom
Tak, takaja mahčymaść u vypusknikoŭ zastaniecca. Płanujecca, što dla atrymańnia svabodnaha dypłoma studentu nieabchodna budzie pakryć poŭnuju sumu paniesienych dziaržavaj vydatkaŭ na navučańnie.
Heta značyć, nie 50-70%, jak ciapier robiać płatniki, a ŭsie 100%.
Śpiecyjalnaści, na jakija VNU buduć prymać abituryjentaŭ z mahčymaściu poŭnaha pakryćcia vydatkaŭ na navučańnie, vyznačać univiersitety pa ŭzhadnieńni z zasnavalnikami i Minadukacyi.
«Ale treba razumieć, što paśla zakančeńnia VNU abo SSNU pracaŭładkavańnie pa abranaj śpiecyjalnaści źjaŭlajecca nieabchodnym etapam stanaŭleńnia i prafiesijnaha rostu maładych śpiecyjalistaŭ. Biez hetaha, na moj pohlad, hublajecca sam sens atrymańnia prafiesijnaj adukacyi», — dzielicca svaim mierkavańniem Siarhiej Piščoŭ.
Ci źmieniać ličby pryjomu dla płatnikaŭ u VNU
Užo zaraz kantrolnyja ličby pryjomu ŭ VNU i kaledžy farmirujuć na asnovie patreb zakazčykaŭ kadraŭ, udakładniajuć u Minadukacyi.
Inakš kažučy, u kolkich śpiecyjalistach zacikaŭlena ekanomika krainy, stolkich vypusknikoŭ i pavinna padrychtavać ustanova adukacyi.
Praŭda, nie zaŭsiody patreby pradpryjemstvaŭ supadajuć z žadańniami abituryjentaŭ. Tamu ŭ farmiravańni kolkaści płatnych miescaŭ uličvali i zapatrabavanaść śpiecyjalnaści ŭ moładzi.
Paśla ŭviadzieńnia abaviazkovaha raźmierkavańnia dla vypusknikoŭ-płatnikaŭ ličby pryjomu na adpaviednuju formu navučańnia mohuć pieraličyć. Ale zakranie heta nie ŭsie śpiecyjalnaści.
«U hetym vypadku kožnaje miesca pavinna być zabiaśpiečana zajaŭkami arhanizacyj-zakazčykaŭ, kab pa zakančeńni navučańnia ŭ kožnaha maładoha śpiecyjalista była mahčymaść pracaŭładkavacca pa atrymanaj im śpiecyjalnaści», — tłumačyć Siarhiej Piščoŭ.
«Pa śpiecyjalnaściach, jakija siońnia ŭ bolšaj stupieni patrebnyja ekanomicy, ličby pryjomu nie źmieniacca ŭ mienšy bok. Pa inšych — mohuć być adkarektavanyja, kab našy maładyja ludzi, u tym liku praz prafaryjentacyjnyja mierapryjemstvy, pastupali na tyja śpiecyjalnaści, jakija sapraŭdy patrebnyja krainie i jakija dazvolać znajści miesca pracaŭładkavańnia», — dapaŭniajuć u Minadukacyi.
Tam padkreślivajuć, što siońnia ŭ Biełarusi maładomu śpiecyjalistu dajuć šerah sacyjalnych harantyj: nie praduhledžany vyprabavalny termin, mocna abmiežavanyja pryčyny dla zvalnieńnia, dajecca praciahły pracoŭny adpačynak, niekatorym katehoryjam vypusknikoŭ vypłačvajuć hrašovuju dapamohu, a ŭ vypadku pierajezdu z-za raźmierkavańnia dapamahajuć z žyllom.
Ci źmienicca košt płatnaj adukacyi
Pavyšeńnia koštu adukacyi niepasredna z-za ŭviadzieńnia harantavanaha pracaŭładkavańnia dla płatnikaŭ ministerstva nie płanuje. Adnak, kažuć śpiecyjalisty, vydatki VNU na navučańnie studentaŭ pavialičvajucca.
«Treba razumieć, čamu raście košt navučańnia: siońnia my aktyŭna madernizujem materyjalna-techničnuju bazu ŭstanoŭ adukacyi. Asabliva tych, dzie rychtujuć inžyniernyja kadry, miedykaŭ, inšych śpiecyjalistaŭ. Zakuplajecca sučasnaje abstalavańnie, adkryvajucca novyja łabaratoryi i centry kampietencyj», — pieraličvaje śpiecyjalist.
Razam z tym, padkreślivaje Siarhiej Piščoŭ, rezkaha pavyšeńnia apłaty adukacyi ŭ Biełarusi nie adbyvałasia i nie adbyvajecca.
Jak chutka płatnikaŭ pačnuć nakiroŭvać na pracu
Zaraz śpiecyjalisty Minadukacyi pracujuć nad narmatyŭnym zamacavańniem navacyj. U viedamstvie zapeŭnivajuć: novaŭviadzieńni prymuć tolki paśla šyrokaha abmierkavańnia z zacikaŭlenymi.
«Akramia taho, my majem namier i dalej infarmavać našych hramadzian ab uviadzieńni dvuch hadoŭ abaviazkovaj pracy dla studentaŭ płatnaj formy adukacyi», — padkreślivajuć u Ministerstvie.
Adnak aryjencirovačnym terminam pryniaćcia papravak pa raźmierkavańni ciapier nazyvajuć 2024 hod. Vučycca pa hetych papraŭkach buduć tyja studenty, jakija pastupiać u VNU abo SSNU tolki paśla ŭviadzieńnia navacyj.